Κοσμάς Κυνουρίας*
Στην περιοχή του Κοσμά κατά την αρχαιότητα υπήρχε η κώμη "Σελινούς". Στο λόφο του προφήτη Ηλία του χωριού υπήρχε ναός αφιερωμένος στο θεό "Μαλεάτη Απόλλωνα". Στην περιφέρεια του χωριού βρέθηκαν στα 1871 και στα 1949 δυο αγαλματίδια αρχαϊκής εποχής (6ου π.Χ. αιώνα), ενός πολεμιστή με την επιγραφή "Χάριλ(λ)ος ανέθεκε τοι Μαλεάται" και του θεού "Μαλεάτη Απόλλωνα", που φυλάσσονται στο Εθνικό Μουσείο στην Αθήνα.
Ο Κοσμάς πρωτοεμφανίζεται ιστορικά στα 1592 μ.Χ., με το όνομα ’γιος Κοσμάς, σε πατριαρχικό σιγγίλιο και σε γράμμα του μητροπολίτη Μονεμβασίας Γενναδίου. Η ζωή του χωριού ταυτίζεται με μια εικόνα των ’γίων Αναργύρων, Κοσμά και Δαμιανού, που σώζεται στον ομώνυμο ναό του, τυλιγμένη με την Κοσμίτικη λαϊκή παράδοση.
Στα χρόνια της ενετοκρατίας (1685-1715), ο Κοσμάς αναφέρεται σε δύο καταγραφές των χωριών του Μοριά (1700 και 1704 μ.Χ.). Από τα χρόνια της δεύτερης τουρκοκρατίας (1715-1821) σώζονται πωλητήρια, προικοσύμφωνα και άλλα ιστορικά έγγραφα. Σημαντική είναι η συμβολή του χωριού στην Επανάσταση του 1821, στην οποία έλαβαν μέρος 195, γνωστοί μέχρι σήμερα, Κοσμίτες αγωνιστές, Οπλαρχηγοί, Καπεταναίοι και απλοί στρατιώτες. Ένας από τους πρώτους μάρτυρες του Μοριά για την ελευθερία ήταν κι' ο Κοσμίτης Δημογέροντας Γιαννάκης Ασημάκης, ο οποίος θανατώθηκε (13/4/1821) στις φυλακές της Τρίπολης από τους Τούρκους, μαζί με τους όμηρους δεσποτάδες και προεστούς του Μοριά, που πιάσανε "ενέχυρο" της Οθωμανικής Εξουσίας, πριν την έναρξη της Επανάστασης. Μετά την Επανάσταση του 1821, ο Κοσμάς εμφανίστηκε με έδρα του Δήμου Σελινούντος (1890-1914).
Στην περίοδο της γερμανοϊταλικής, φασιστικής κατοχής(1941-1944) το χωριό έπαιξε πάλι σημαντικό ρόλο στην Εθνική Αντίσταση, στη οποία έλαβαν μέρος 58 Κοσμίτες ως τακτικοί και 21 ως εφεδρικοί αντάρτες του "ΕΛΑΣ". Στις 27/7/1943 Κοσμίτες μαζί με άλλους αντάρτες του ΕΛΑΣ της περιοχής έξω από το χωριό στη θέση "Σταυρός" δώσανε μια από τις πρώτες μάχες στο Μοριά κατά των Ιταλών κατακτητών, όπου σκοτώθηκε ο Ιταλός διοικητής της Τρίπολης, Φεστούτσιο. Στη μάχη αυτή έλαβαν μέρος 44 Κοσμίτες και 12 από άλλα χωριά της περιοχής, και ήτανε νικηφόρα. Στον Κοσμά έγινε στις 17/5/1943 η πρώτη ευρεία σύσκεψη Στελεχών του Ε.Α.Μ. στο Μοριά, καθώς και το Σεπτέμβρη του ίδιου χρόνου. Στις 29-30/1/1944, οι κατακτητές, με τμήματα των Ταγμάτων Ασφαλείας της Λακωνίας, κατέστρεψαν με φωτιά ολόκληρο το χωριό. Στη συνέχεια από τα χρόνια του εμφυλίου πολέμου το χωριό λεηλατήθηκε και εγκαταλείφθηκε. Σήμερα, με την αγάπη των Κοσμιτών ανασυγκροτείται πλέον σ' ένα ορεινό τουριστικό θέρετρο.
Οι Κοσμίτες λάβανε μέρος στον πόλεμο του 1897 κατά των Τούρκων, στα αντάρτικα σώματα των Μακεδονομάχων, στους Βαλκανικούς πολέμους, στη Μικρασιατική καταστροφή του 1922, στο εκστρατευτικό σώμα στη Ρωσσία και στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940.
Στη Βουλή των Έλλήνων, κατά τη νεότερη ιστορική περίοδο, εκπροσώπησαν την επαρχία Κυνουρίας δυο μέχρι σήμερα Βουλευτές από τον Κοσμά, οι Κωνσταντίνος Κατσικόπουλος (1826-1913) και ο Παναγιώτης Χοτζόπουλος (1848-1934).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου